Jakie są przyczyny i objawy jaskry?
Jaskra zostaje najczęściej wykryta przypadkowo, co związane jest z tym, że przez długi czas nie daje żadnych objawów – szczególnie jeśli mamy do czynienia z jaską otwartego kąta przesączania. Obecnie w około 70% przypadków choroba diagnozowana jest za późno. Jakie są przyczyny i objawy jaskry?
Dlaczego tak trudno wykryć jaskrę?
Jaskra jest pierwszą na świecie przyczyną nieodwracalnej utraty wzroku. Wciąż kojarzona jest z chorobą starszych osób, co niestety nie jest prawdą. Głównym jednak problemem jest to, że w ponad 90% przypadków nie ma objawów, w związku z tym wiele osób może chorować na nią przez wiele lat, nawet o tym nie wiedząc. W dzisiejszych czasach dostępne są jednak badania, dzięki którym można zdiagnozować chorobę w każdym wieku.
Przyczyny jaskry
Jako główną przyczynę jaskry wymienia się zbyt wysokie ciśnienie wewnątrzgałkowe. Powstaje ono wtedy, gdy ciecz wodnista w oku nie ma odpowiedniego ujścia do krwiobiegu – odpływa wolniej, niż jest produkowana. W rezultacie nie ma możliwości prawidłowego oczyszczania i odżywiania oka. Ponadto powstaje ucisk na nerw wzrokowy, który z czasem ulega zniszczeniu. Objawem wysokiego ciśnienia wewnątrzgałkowego mogą być mroczki przed oczami i zawężenie widzianego obszaru.
Drugą przyczyną jaskry jest nieprawidłowy przepływ krwi w naczyniach krwionośnych zaopatrujących nerw wzrokowy. Naczynia nie doprowadzają do nerwu wzrokowego odpowiedniej ilości składników odżywczych, w rezultacie czego nerw obumiera.
W grupie podwyższonego ryzyka znajdują się też osoby, w rodzinach których odnotowano zachorowania na jaskrę, osoby z wadami wzroku powyżej – 4 dioptrii (krótkowzroczność), osoby długotrwale stosujące steroidy miejscowo lub ogólnie, osoby z cukrzycą, miażdżycą oraz chorobami układu krążenia (nadciśnienie, niedociśnienie, nocne spadki ciśnienia krwi).
Objawy jaskry
Pierwsze objawy jaskry są trudne do wychwycenia, szczególnie, że świadomość społeczna tej podstępnej choroby jest dość niska. Jedynym sposobem na jej wykrycie są kontrolne badania okulistyczne, po 40 r.ż. wskazane raz do roku. Warto mieć to na uwadze, ponieważ choroba nieodwracalnie uszkadza nerw wzrokowy, doprowadzając do pogorszenia widzenia, a nawet utraty wzroku – jeśli jest nieleczona.
Choć jaskra nie boli, wiele osób odczuwa zmęczenie oczu i bóle głowy, a w późniejszym etapie choroby pojawia się obniżenie ostrości widzenia. Z pewnością powinny też zaniepokoić dodatkowe symptomy, mogące być objawami jaskry:
- nieokreślone zamazywanie się obrazu,
- trudności z doborem okularów
- przemijające pobolewania oka i jego zaczerwienienie,
- migreny,
- zimne ręce i stopy,
- potrącanie przedmiotów, framug drzwi, powodowanie kolizji drogowych.
Ile osób choruje na jaskrę?
Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) 37 mln ludzi na świecie straciło już wzrok z powodu jaskry (dane z 2002 r). Szacuje się, że w Polsce choruje na nią ok. 800 tys. osób, z czego jedynie 65 tys. jest tego świadoma. Choroba atakuje osoby już po 35 roku życia, zaś po 40 roku występuje u 2-3% populacji. Po 80 r.ż. choroba dotyka ok. 10%.
Istnieje też odmiana jaskry wrodzonej, która ujawnia się w dwóch pierwszych latach życia (pierwotna jaskra wrodzona) lub pomiędzy 3 a 10 r.ż. (pierwotna jaskra dziecięca). Jaskrę wrodzoną leczy się operacyjnie.