Pachymetria rogówki – po co ją wykonujemy?

Pachymetria to bardzo ważne badanie, dzięki któremu można ocenić czy ciśnienie wewnątrzgałkowe nie jest zawyżone lub zaniżone – umożliwia pomiar grubości rogówki. Wykonuje się je u osób, u których istnieje podejrzenie wystąpienia jaskry.  Zalecane jest też pacjentom, u których zdiagnozowano nadciśnienie oczne.

Czym jest rogówka? Budowa i funkcje

Zanim przejdziemy do omawiania przypadków, w których zalecane jest przeprowadzenie pachymetrii, warto dowiedzieć się, czym dokładnie jest rogówka.

Rogówka pełni funkcję ochronną oka, odgrywając poza tym ważną rolę w układzie optycznym oka. To wypukła, przeźroczysta   część gałki ocznej. Nie jest ukrwiona, jednak ma sporo zakończeń nerwowych. Składa się z kilku elementów, do których należą: nabłonek przedni, błona Bowmana, istota właściwa, błona Descemeta oraz nabłonek tylny (śródbłonek).

Zadanie rogówki polega na optycznym skupianiu promieni świetlnych na siatkówce wewnątrz oka, dzięki czemu tworzy się wyraźny obraz . W procesach chorobowych dochodzi często do zmian w jej kształcie, co wpływa na optykę oka, upośledza widzenie i zniekształca obraz widziany.

Wskazania do badania pachymetrii

Wskazaniem do badania pachymetrii jest podejrzenie wystąpienia chorób takich jak stożek rogówki, jaskra, nadciśnienie oczne, obrzęk rogówki.

Stożek rogówki – objawy i przyczyny

Stożek rogówki to choroba statystycznie występująca u jednej na 2000 osób. Może rozpocząć się już we wczesnym dzieciństwie, dlatego nie należy lekceważyć widocznych objawów. Choroba polega na ścieńczaniu się rogówki, co powoduje narastanie wady wzroku oraz powstanie astygmatyzmu, prowadzącego do pogorszenia się widzenia. U osób z tą przypadłością może pojawić się nadwrażliwość na światło.

Jakie są powody występowania stożka rogówki? Coraz częściej wskazuje się na genetyczne uwarunkowanie, ale hipoteza ta wciąż nie została w pełni potwierdzona. Inne z wymienianych przyczyn to:

• alergiczne choroby oczu,
• niepoprawne noszenie soczewek kontaktowych,
• regularne i mocne pocieranie oczu.

Co bardzo ważne, stożek rogówki jest schorzeniem, które trudno w całości wyleczyć. Specjaliści korygują stożek, poprawiają widzenie i leczą rogówkę poprzez zahamowanie progresji zmian. Bardzo ważną rolę odgrywa wczesna diagnostyka – im szybciej zostanie wdrożone leczenie, tym szybciej można zatrzymać rozwój choroby.

Jaskra – objawy i przyczyny

Kolejną chorobą, która jest wskazaniem do przeprowadzenia pachymetrii rogówki, jest jaskra. Schorzenie to objawia się często zwiększonym ciśnieniem w gałce ocznej, jednak u każdego pacjenta może przebiegać inaczej. U niektórych może wystąpić tzw. jaskra normalnego ciśnienia, czyli z ciśnieniem wewnątrzgałkowym na granicach normy.

Najczęstsze objawy jaskry to:

• widzenie tęczowych kół (przy patrzeniu na źródło światła) – w przypadku znacznie podwyższonego ciśnienia w oku,
• łzawienie oczu występujące bez większego powodu,
• trudności z adaptacją wzroku do ciemności,
• ograniczone pole widzenia, które trudno jest na wczesnym etapie choroby zarejestorować.

Jakie są przyczyny występowania jaskry? Niestety, tak jak w przypadku stożka rogówki, trudno udzielić jednej, wyczerpującej odpowiedzi, ponieważ jednoznacznie tego jeszcze nie określono. Wskazuje się na zaburzenia kąta przesączania, który determinuje odpływ cieczy wodnistej z oka. Ciecz ta produkowana jest w gałce i zapewnia jej odpowiednie napięcie. Ważne jest podłoże genetyczne (dziedziczenie) i obecność tzw. czynników ryzyka, jak wspomniane podwyższone ciśnienie wewnątrzgałkowe, krótkowzroczność, starszy wiek czy cukrzyca.

Nadciśnienie oczne – objawy i przyczyny

Nadciśnienie oczne związane jest ze wzrostem ciśnienia w gałce ocznej powyżej prawidłowego poziomu (21 mmHg). Przypadłość ta najczęściej nie daje objawów, w badaniach diagnostycznych (pole widzenia, OCT tarczy nerwu II i włókien nerwowych) nie ma też istotnych odchyleń.

Najczęściej podwyższone ciśnienie wewnątrzgałkowe następuje w wyniku nadmiaru cieczy w gałce ocznej. Najprościej tłumacząc, do oka dopływa większa ilość płynu niż jest z niego odprowadzana. Co ważne, wysokie ciśnienie może dać początek jaskrze, dlatego nie należy go ignorować.

Obrzęk rogówki – objawy i przyczyny

Obrzęk rogówki to nic innego jak gromadzenie się wody w rogówce. Powoduje to silny ból, utrudnia mruganie i sprawia, że chory odczuwa, jakby coś znajdowało się w jego oku. Choroba może powodować zaburzenia widzenia i nadwrażliwość na światło. Objawy obrzęku są bardzo silne i trudno pomylić je z innymi – chore oko znacząco różni się od zdrowego. Nieleczony obrzęk może prowadzić do wielu powikłań, w tym utracenia wzroku.

Istnieje wiele powodów, które mogą mieć wpływ na wystąpienie obrzęku rogówki. Należą do nich m.in.:

• przebyty zabieg chirurgiczny,
• uraz oka lub jaskra z wysokim ciśnieniem
• choroby degeneracyjne rogówki lub infekcje oczu,
• niewłaściwe noszenie soczewek kontaktowych.

Pachymetria laserowa – co warto wiedzieć na jej temat?

Badanie to skupia się na bezdotykowym pomiarze grubości rogówki. Umożliwia nie tylko sprawdzenie ciśnienia wewnątrzgałkowego, ale również określenie ryzyka rozwoju i progresji jaskry, a także ocenę stanu funkcjonowania rogówki. 

Badanie to jest proste i trwa krótko – okulista bezdotykowo mierzy grubość rogówki za pomocą nieszkodliwego promienia laserowego, najczęściej przy pomocy aparatu o nazwie koherentny tomograf optyczny (OCT). Co ważne, nie ma zaleceń związanych z przyjmowaniem leków, przygotowaniami czy porą dnia, w której to badanie należy wykonać.

Pachymetria ultradźwiękowa – co to takiego?

Alternatywą dla pachymetrii laserowej jest pachymetria ultrwadźwiękowa. To dotykowa wersja badania. Jak sama nazwa wskazuje, wykonywana jest za pomocą pachymetrów ultradźwiękowych. Takie badanie można wykonać zarówno przy użyciu ręcznych sond ultradźwiękowych, jak i większych urządzeń skanujących. Grubość rogówki mierzona jest za pomocą wiązki ultradźwiękowej, przed wykonaniem pomiaru powierzchnię oka znieczula się na kilka minut podając odpowiednie krople.

Jedna i druga metoda jest bezpieczna, skuteczna i pomaga przyśpieszyć postawienie właściwej diagnozy.

Zabieg pachymetrii laserowej i pachymetrii ultradźwiękowej wykonujemy w Centrum Okulistycznym Optimum.